Op 4 en 5 maart starten twee cursusgroepen met hun opleiding “Schietvaardigheid voor Rattenjagers”. Beide groepen van 10 cursisten zitten vol en daarmee groeit het collectief van gekwalificeerde rattenjagers tot zo’n 45 professionals.
De Rattenjagers die de opleiding hebben afgerond gaan of zijn aan de slag met het inrichten van hun bedrijf (aanvraag KvK-nummer en BTW-nummer, het bouwen van hun website en het aanvragen ontheffingen). In de cursus wordt hier aandacht aan besteed. Rattenjagers in loondienst bij bedrijven voor ongediertebestrijding hebben ook een (op naam gestelde) ontheffing nodig om ratten te kunnen gaan afschieten voor hun werkgever.
De procedure voor ontheffingsaanvragen bij de provincies is voor veel professionele rattenjagers een lastig te nemen hobbel. Provincies voeren ieder voor zich een eigen beleid t.a.v. de Wet Natuurbescherming (Wnb) en zij hebben het professioneel rattenjagen tot voorkort afgehouden.
Door nieuwe regels voor het gebruik van rattengif (het verbod op Rodenticiden) en door de toenemende rattenoverlast zoeken bedrijven voor ongediertebestrijding naar effectieve alternatieven. Recente ontwikkelingen op het gebied van luchtbuksen en elektronische nachtkijkers openen nieuwe mogelijkheden en vormen zo een alternatief voor het gebruik van rattengif. Naast de ZZP-rattenjagers kloppen nu ook de grotere bedrijven voor ongediertebestrijding aan bij de provincies voor ontheffingen.
Provincies zoeken naar mogelijkheden om dergelijke ontheffingen verantwoord te kunnen afgeven. Dat begint met het stellen van eisen aan de vakbekwaamheid van rattenjagers. Schietvaardigheid is dan een belangrijk onderdeel. Provincies komen tot de ontdekking dat de professionele bestrijding van ratten geen taak kan zijn voor jagers. Een jager is een (weliswaar goed opgeleide) hobbyist, die niet geïnteresseerd is in een integrale aanpak van rattenoverlast. Hij schiet ze af, maar zal geen maatregelen nemen om rattenoverlast te voorkomen. Dit terwijl het uitgangspunt moet zijn dat het doden van dieren moet worden voorkomen. Het doden van dieren is geen sport of hobby.
Opleidingsbedrijven voor ongediertebestrijders als Killgerm in Gilze en Kennis en Adviescentrum Dierplagen (KAD) in Wageningen zijn intussen ook geïnteresseerd in gebruik van luchtbuksen bij de bestrijding van ratten. KAD was de eerste opleider met een cursus gericht op de al gediplomeerde bestrijdingstechnicus. Deze cursus behandelt rattengedrag, wet en regelgeving rondom ratten afschieten en legt nadruk op Integraal pestmanagement, waarbij afschot een onderdeel wordt van de praktijk van ongedierteberstrijding. De opleiding van KAD is niet bedoeld voor het aanleren van schietvaardigheid. Het bedrijf Killgerm wacht nog even af hoe het rattenjagen zich in Nederland gaat ontwikkelen maar is zich wel aan het oriënteren. Zij kijken met belangstelling naar onze aanpak en hebben met een afvaardiging deelgenomen aan onze cursus.
De cursus “Schietvaardigheid voor Rattenjagers” is ontwikkeld, omdat in de opleiding van KAD schietvaardigheid niet wordt aangeleerd. In aanvang hebben wij onze diensten aan KAD aangeboden. Met name Henk Fennema, die de cursus van KAD heeft gevolgd heeft bij hen gepleit voor beter schietonderricht. Hij heeft recht van spreken, want hij is een KNSA-gecertificeerde schietinstructeur voor vuurwapens en kan als secretaris van de schietvereniging Baarn beschikken over alle faciliteiten voor een goede schietopleiding. Toen KAD geen gehoor gaf hebben we de cursus zelf ontwikkeld en hebben al doende het collectief van professionele rattenjagers opgericht. Intussen is onze cursus uitgegroeid tot een volwaardige opleiding voor rattenjagers die concurreert met die van KAD.
Provincies hebben onze opleiding nu ook ontdekt en de provincies Friesland, Noord Brabant, Overijssel en Utrecht erkennen onze opleiding en verlenen daarop ontheffingen. Wij zijn op dit moment met vrijwel alle andere provincies in gesprek. Wij doen ons best om rekening te houden met de wensen van de verschillende provincies, zodat onze opleiding uiteindelijk de norm gaat worden voor de schietvaardigheid van rattenjagers. Met name het verplicht afleggen van een schiettoets op de schietbanen in Baarn is voor provincies een belangrijk aspect waarop de ontheffing kan worden verleend.
Waarnemers van provincies zijn welkom om te kijken hoe onze opleiding in elkaar zit. Natuurlijk mogen provincies ook contact opnemen voor advies en ondersteuning bij beleidvorming en het formuleren van normen rondom rattenjagen.
Opmerking: Veel provincies hebben aangegeven dat zij het woord “Rattenjager” niet mooi vinden en zoeken naar andere bewoordingen. Wij zijn het met hen eens, omdat het beroep nu erg in verband gebracht wordt met “Jagers”. Een rattenjager is een professionele ongediertebestrijder en geen jager. Wij vinden echter dat het woord de lading dekt en in commercieel opzicht goed functioneert.
Waarom niet de term “rattenbestrijder” gebruiken, ik denk dat deze benaming de lading beter dekt aangezien je aan de voorkant ook (lees: eerst) probeert de rattenpopulatie terug te dringen door bijvoorbeeld voedingsbronnen weg te nemen of op een andere wijze te voorkomen dat de rattenpopulatie kan toenemen, zonder dat je ook maar één schot gelost hebt. Je hebt mijns inziens ook meer een consulterende functie. Zoals jullie zelf zeggen; het afschot is het laatste middel uiteindelijk.